De onmogelijkheden van containerbeslag in een diepzeehaven. Dat is de titel van het onderzoeksrapport waarmee Jos Verhage, kandidaat-gerechtsdeurwaarder bij AGIN Timmermans en vestigingsmanager van het kantoor in Rotterdam AGIN Timmermans, en onlangs is afgestudeerd. Enkele weken geleden hebben we in een eerder nieuwsbericht kort stil gestaan bij de inhoud van dit rapport. De manier waarop containerbeslagen in de praktijk vaak werden gelegd, brengt risico’s met zich mee. In dit artikel geven we u graag meer informatie over de achtergrond van het onderzoek en hoe containerbeslagen wél juridisch juist en effectief kunnen worden gelegd.
De opbouw van het onderzoek
Het onderzoek heeft een juridische kant en een praktische kant. In het eerste deel van het onderzoek is omschreven hoe een containerbeslag juridisch geclassificeerd kan worden. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen beslag tot afgifte en een beslag tot verhaal, conservatoir- en executoriaal beslag. Er is in ieder geval sprake van een beslag op roerende zaken, aan de hand van de toepasselijke wetsartikelen is er een kader geschetst waarbinnen het containerbeslag kan worden gelegd.
Het onderzoek heeft een juridische kant en een praktische kant. In het eerste deel van het onderzoek is omschreven hoe een containerbeslag juridisch geclassificeerd kan worden. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen beslag tot afgifte en een beslag tot verhaal, conservatoir- en executoriaal beslag. Er is in ieder geval sprake van een beslag op roerende zaken, aan de hand van de toepasselijke wetsartikelen is er een kader geschetst waarbinnen het containerbeslag kan worden gelegd.
Al snel wordt de complexiteit van het containerbeslag duidelijk. Een beslag op roerende zaken wordt bij voorkeur gelegd als de zaken in handen van de schuldenaar zijn. Dan is er vaak sprake van een zichtbeslag, de gerechtsdeurwaarder ziet de zaken en omschrijft deze. Bij een containerbeslag bevinden de zaken zich in een afgesloten container, op het terrein van een derde (in de haven) die de zaken onder zich heeft voor weer een andere derde (de rederij). Dat geeft dus praktische problemen, die in het tweede deel van het onderzoeksrapport naar voren komen.
De praktijk
In de praktijk wordt een containerbeslag heel vaak gelegd als een derdenbeslag. Dat geeft een aantal problemen, waarvan de belangrijkste zijn het (vaak) ontbreken van een rechtsverhouding met de derde én het feit dat de derde niet kan specificeren welke zaken zij voor de beslagene onder zich heeft. Nog lastiger wordt het, als zich in de container niet alleen zaken van de beslagene bevinden, maar ook van andere partijen. De wet geeft geen duidelijke aanwijzing over hoe de gerechtsdeurwaarder moet handelen in zo’n situatie.
Een beslag op roerende zaken zoals omschreven in de wet is dus niet mogelijk. Een derdenbeslag onder de derde die voor afhandeling van de containers in de haven zorgt, is eveneens geen (juridisch) juiste manier om tot het gewenste resultaat te komen. Tevens is er onderzocht of de regeling voor het ‘safeloketbeslag’ integraal kan worden toegepast, maar ook dat is niet het geval. De derde in de haven heeft niet de eigendom van de containers en kan de beslagene ook geen toegang verschaffen tot het terrein en de containers. Gedurende het onderzoek kwam Jos Verhage op het idee om de oplossing niet bij de derde in de haven te zoeken, maar elders. Er is namelijk nog een belangrijke partij betrokken bij het vervoer van de containers over zee, namelijk de rederij.
Een beslag op roerende zaken zoals omschreven in de wet is dus niet mogelijk. Een derdenbeslag onder de derde die voor afhandeling van de containers in de haven zorgt, is eveneens geen (juridisch) juiste manier om tot het gewenste resultaat te komen. Tevens is er onderzocht of de regeling voor het ‘safeloketbeslag’ integraal kan worden toegepast, maar ook dat is niet het geval. De derde in de haven heeft niet de eigendom van de containers en kan de beslagene ook geen toegang verschaffen tot het terrein en de containers. Gedurende het onderzoek kwam Jos Verhage op het idee om de oplossing niet bij de derde in de haven te zoeken, maar elders. Er is namelijk nog een belangrijke partij betrokken bij het vervoer van de containers over zee, namelijk de rederij.
De conclusie
De containerterminal heeft een overeenkomst met de diepzeerederij. De rederij heeft een overeenkomst met de beslagene en is verantwoordelijk voor het vervoer over zee. De rederij is doorgaans ook eigenaar van de container waarin de zaken vervoerd worden. Daarom is op zoek gegaan naar een mogelijkheid om derdenbeslag onder de rederij te leggen. Niet alleen kan het beslag dan gedurende een groter tijdsbestek gelegd worden, maar minstens zo belangrijk is dat het beslag dan op een juridisch juiste wijze wordt gelegd!
Naarmate dit idee verder werd uitgewerkt, kwam de vraag naar boven waar dit beslag dan kan worden gelegd. Vrijwel alle grote rederijen hebben een nevenvestiging in een haven in Nederland. Met een verwijzing naar een arrest van Gerechtshof in Amsterdam onderbouwt Jos Verhage dat een derdenbeslag in deze specifieke situatie ook daadwerkelijk in Nederland gelegd kan worden, ook al is er een rechtsverhouding met een buitenlandse vestiging van de betreffende rederij. Dat maakt dat de gerechtsdeurwaarders van AGIN Timmermans snel, juist én effectief voor u tot beslaglegging over kunnen gaan.
De containerterminal heeft een overeenkomst met de diepzeerederij. De rederij heeft een overeenkomst met de beslagene en is verantwoordelijk voor het vervoer over zee. De rederij is doorgaans ook eigenaar van de container waarin de zaken vervoerd worden. Daarom is op zoek gegaan naar een mogelijkheid om derdenbeslag onder de rederij te leggen. Niet alleen kan het beslag dan gedurende een groter tijdsbestek gelegd worden, maar minstens zo belangrijk is dat het beslag dan op een juridisch juiste wijze wordt gelegd!
Naarmate dit idee verder werd uitgewerkt, kwam de vraag naar boven waar dit beslag dan kan worden gelegd. Vrijwel alle grote rederijen hebben een nevenvestiging in een haven in Nederland. Met een verwijzing naar een arrest van Gerechtshof in Amsterdam onderbouwt Jos Verhage dat een derdenbeslag in deze specifieke situatie ook daadwerkelijk in Nederland gelegd kan worden, ook al is er een rechtsverhouding met een buitenlandse vestiging van de betreffende rederij. Dat maakt dat de gerechtsdeurwaarders van AGIN Timmermans snel, juist én effectief voor u tot beslaglegging over kunnen gaan.
Heeft u vragen over containerbeslag, een soortgelijke situatie of een andere vorm van beslaglegging? Neem dan contact met Jos Verhage of Rob Uytdewilligen op. We zijn u graag van dienst!
